У некаторых выпадках беларусы, якія працуюць самі на сабе, могуць не рэгістравацца як індывідуальныя прадпрымальнікі і стаць плацельшчыкамі адзінага падатку. Дзякуючы гэтаму можна спрасціць бюракратычныя працэдуры, пазбегнуць дэкларавання даходаў, мінімізаваць падатковыя плацяжы і іншыя выдаткі.

Такі від дзейнасці называецца «самазанятасць», і ён вельмі зручны. Аднак даступна самазанятасць толькі тым грамадзянам, якія ажыццяўляюць вызначаныя віды дзейнасці. Па законе, працаваць на сябе без рэгістрацыі ІП можна, калі вы:

• самастойна рыхтуеце і прадаяце кулінарную прадукцыю, хлебабулачныя і кандытарскія вырабы

• падаяце паслугі ў сферы дызайну – гэта можа быць дызайн інтэр'ераў, графічны дызайн, дызайн адзення ці абутку, дызайн мэблі і інш.

• рамантуеце абутак, гадзіннікі або мэблю

• збіраеце мэблю

• здаяце фізасобам кватэры, дамы або дачы на непрацяглы тэрмін

• ажыццяўляеце наладу музычных інструментаў

• прадастаўляеце паслугі грузчыка

• пілуеце або колеце дровы

• шыеце вопратку, шляпы ці абутак

• ажыццяўляеце аддзелачныя работы: тынкаваць, фарбаваць, клеіць шпалеры, шкліць вокны, укладваць ламінат ці плітку

• аказваеце паслугі ў сферы прыгажосці: манікюр, педыкюр, касметалогія, паслугі цырульніка

• распрацоўваеце сайты

• наладжваеце і рамантуеце кампутары і абсталяванне да іх, вучыце працаваць на кампутары

• з'яўляецеся рамеснікам

• аказваеце паслугі ў сферы аграэкатурызму

• ведзяце адвакацкую дзейнасць

• аказваеце натарыяльныя паслугі

• ведзяце дзейнасць трацейскага суддзі

• ведзяце дзейнасць медыятара

• вырабляеце, перапрацоўваеце і прадаяце сельскагаспадарчую прадукцыю

• ажыццяўляеце дзейнасць у рамках часовых навуковых калектываў

• інвестуеце – гэта значыць укладваеце ўласныя сродкі ў каштоўныя паперы або размяшчаеце на банкаўскіх рахунках

• не больш за пяць дзён у месяц прадаяце ва ўсталяваных месцах творы жывапісу, скульптуры, прадметы народных промыслаў, прадукцыю раслінаводства і пчалярства

• прадаяце расліны і расаду

• прадаяце ягады, грыбы, арэхі і іншыя дары дзікай прыроды

• працуеце рэпетытарам

• аказваеце паслугі клінінга, дапамагаеце камусьці па гаспадарцы за грошы

• праводзіце святы

• аказваеце паслугі фота- і відэаздымкаў

• дрэсіруеце жывёл

• аказваеце паслугі перакладчыка

І гэтак далей. Мы прывялі найбольш папулярныя віды дзейнасці, пры ажыццяўленні якіх рэгістраваць ІП не абавязкова. Можна проста плаціць адзіны падатак. Поўная інфармацыя аб усіх відах дзейнасці, а таксама падатковых стаўках і парадку іх выплаты прыводзіцца на сайце Міністэрства па падатках і зборах. Звярніце ўвагу, што стаўкі падатку адрозніваюцца ў залежнасці ад віду дзейнасці і час ад часу пераглядаюцца.

Перад тым як пачаць працаваць, вельмі важна схадзіць у падатковую інспекцыю па месцы жыхарства і падаць заяву на выплату адзінага падатку. Падрабязна раскажыце інспектару, чым менавіта вы плануеце займацца – і атрымаеце падрабязныя інструкцыі, якую суму і якім чынам неабходна аплачваць. Інакш ваша дзейнасць будзе незаконнай, а гэта абернецца для вас штрафам.

Улічвайце, што вы можаце працаваць без афармлення ІП толькі ў адзіночку. Калі вы плануеце браць на працу іншых людзей, спатрэбіцца больш складаная рэгістрацыя вашай справы, без афармлення ІП і юрыдычнай асобы абысціся не атрымаецца. Аналагічна і ў тым выпадку, калі вы плануеце аказваць паслугі не фізічным, а юрыдычным асобам.

Таксама варта абдумаць пытанні аб пенсійным і сацыяльным страхаванні. Па законе, самазанятыя не абавязаны плаціць узносы у Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва. Аднак калі да моманту наступлення пенсійнага ўзросту вы не напрацавалі неабходны страхавы стаж (перыяд, на працягу якога ад вас паступалі ўнёскі ў ФСАН), вам можа быць прызначана мізэрная сацыяльная пенсія. Таму пускаць пытанне на самацёк не варта – разумным будзе альбо плаціць у ФСАН, альбо застрахаваць дадатковую пенсію і збіраць грошы на старасць у рамках праграмы добраахвотнага страхавання. Так ці інакш, абавязацельства выплачваць узносы ў ФСАН для самазанятых адсутнічаюць.

План дзеянняў, калі вы вырашылі весці дзейнасць без рэгістрацыі ІП:

• Пераканайцеся, што від дзейнасці, які вы плануеце ажыццяўляць, сапраўды не патрабуе рэгістрацыі ІП

• Падумайце, ці трэба вам наймаць на працу іншых людзей і ці будуць сярод вашых кліентаў юрыдычныя асобы. Калі на абодва пытання Вы адказалі «Не», пераходзьце да наступнага кроку

• Ідзіце ў падатковую інспекцыю па месцы жыхарства і падайце там заяву. Укажыце від дзейнасці, тэрміны і месца яе ажыццяўлення

• Падатковы інспектар разлічыць для вас суму адзінага падатку, яе трэба будзе заплаціць да пачатку ажыццяўлення дзейнасці

• Зараз можна пачынаць працаваць на сябе

Поспехаў!

Праверце сябе! Прапануем вам адказаць на некалькі пытанняў, якія дапамогуць ацаніць вашу фінансавую граматнасць, даведацца свае прабелы і вызначыць далейшыя крокі для павышэння сваіх кампетэнцый ў фінансавай сферы. Гэта проста, цікава і карысна!
Што вы ведаеце аб падатках?

Якія віды падаткаў вы ведаеце? Хто мае права на льготнае падаткаабкладанне? Сума выплачаных вамі падаткаў залежыць ад шматлікіх фактараў: даходаў, трат, нават ладу жыцця.